Mozart'ı ömründe hiç duymayan yoktur günümüzde ve yıllar yıllar boyu gerisinde. Peki Salieri'yi kim bilir konunun uzmanından başka? Mozart tartışmasız dehanın örneği iken Salieri nedir? Aynı işi yapan iki insan, aynı gönle baş koymuş, bir farkla Salieri gibi daha niceleri. Mozart hafızalarımıza bir şekilde tecavüz etmişken Solieri neden silik bir notaya dönüşmüştür?
Salieri insanın temsilcisidir bir şekilde. Kıskançlıklarıyla boğuşan, erdemlerini sorgulayan, zayıflıklarını gördüğünde sınavı başlayan herhangi bir insan yani bizler. Oysa Mozart'ın böyle bir derdi yoktur. O sadece notalara hükmetmeli ve onları istediği gibi eğip bükmelidir. Yapması gereken ve de yaptığı tek anlamlı şeydir.
Salieri, Tanrının verdiği birçok gömleği yeri ve zamanı geldiğinde giyerken, örneğin babalık, kocalık, hocalık, toplumda saygın bir statü vs. gibi, Mozart tek bir gömleğe mahkum edilmiştir. Tek bir iş, tek bir görev, tek bir amaç. Başka kimliklere ihtiyaç duymadan, başka zorunluluklara boyun eğmeden. O yüzden normal bir vatandaş değildir Salieri gibi ya da olması gereken bir baba, bir eş. Tek bir gömleğin yıpranışının hızlı oluşu bundandır. Hayat, sıkıştırılmış bir dosya gibi, ya da hızlandırılmış bir kurs gibidir tek gömlek giyenler için. Her şey çarçabuk yapılmalıdır, yıpranma zamanı yüzünden. Hayatın diğer kuralları onlar için yürürlükte değildir bir nevi, vakit harcanamaz bunlara. Bu yüzden Salieri boşuna üzmüştü kendini. O Tanrının erdemlerine sıkı sıkı bağlanmışken, bunlara uymayan çocuğu yaşındaki bir insana bahşedilmiş yeteneği kıskanmak, Yaradanın onun üzerinde ki testi idi belki, bilememişti. Oysa, bu rolde Mozart'ın hiç suçu yoktu. Kim bilir, yaptıklarının niyesinden bile habersizdi. Onu Tanrı görevlendirmişti, yapmak zorundaydı, başka bir gömleği yoktu.
Peki yapılanlar kimin içindi? Ömrü pahasına yapılan onca şey, ne içindi? Tabi ki insanlık adına, bizler adına adanmış bir yaşam. Geride kalacaklar için harcanmış bir yetenek. Gökten üç elma düşerken kim oturup da bunun nasıl olduğunu düşünür Newton'dan başka? Kim 'hiçbir şey bilmediğinin farkındadır' Sokrates gibi. Aşil neden savaşmayı temsil eder ve neden uçmak bu kadar önemlidir Da Vinci için?
Yaradan, tek gömleğin sahibini seçerken ve bizler için değerli ömürler harcarken, isimlerini kalplerimize kazıyarak onlara sonsuzluğu bahşeder. Einstein'ın ne yaptığını ve bize hangi kapıları açtığını bilemesek de biz isimsizler olarak o kapılardan geçerken isim sahibinin adını yaşatmış oluruz böylece.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder